ankilozan spondilit ne demek?

Ankilozan spondilit (AS), omurgayı ve bazen diğer eklemleri etkileyen kronik bir inflamatuar hastalıktır. Otoimmün bir hastalık olup, vücudun bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi dokularına saldırır. En sık omurgayı etkilemesine rağmen, kalça, omuz, diz ve ayak bileği gibi diğer eklemleri de etkileyebilir.

Belirtiler:

AS'nin belirtileri kişiden kişiye değişir ve hastalığın seyri boyunca değişebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Ağrı ve sertlik: Özellikle sabah veya dinlenmeden sonra oluşan ve hareketle azalan bel ve kalça ağrısı ve sertliği en yaygın belirtilerdir. Bu ağrı birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir.
• Omurganın sınırlı hareket kabiliyeti: Hastalık ilerledikçe, omurganın hareket kabiliyeti sınırlı hale gelebilir, öne eğilmeyi zorlaştırır ve duruş bozukluklarına yol açabilir.
• Enfeksiyon belirtileri: Ateş, halsizlik ve iştahsızlık gibi genel enfeksiyon belirtileri görülebilir.
• Göz iltihabı (iridit): Gözün ön kısmında inflamasyona neden olur ve ağrı, kızarıklık ve bulanık görmeye yol açabilir.
• Akciğer iltihabı: Bazı durumlarda akciğerlere de yayılabilir.
• Kalp iltihabı: Nadiren kalbi etkileyebilir.
• Aort yetmezliği: Aort kapağında sorunlara yol açabilir.
• Duruş bozukluğu: Omurga eğriliği (kifoz) veya kamburluk gelişebilir.
• Ayakta dik durmanın zorluğu: İleri evrelerde ayakta kalmak ve hareket etmek zorlaşabilir.

Teşhis:

AS'nin teşhisi, fizik muayene, tıbbi geçmiş ve görüntüleme testlerine dayanır. Doktor, omurganın hareket kabiliyetini değerlendirir ve ağrı ve şişlik olup olmadığını kontrol eder. Görüntüleme testleri şunları içerebilir:

• X-ışınları: Omurgada inflamasyon belirtileri ve kemik hasarını gösterir.
• MRI: Omurga ve çevresindeki yumuşak dokuları daha detaylı inceler.
• Kan testleri: Inflamasyon belirteçlerini ölçer, ancak AS için spesifik bir kan testi yoktur.
• HLA-B27 geni testi: Bu gen AS'li kişilerde daha sık görülür, ancak tek başına teşhis koymak için yeterli değildir.

Tedavi:

AS için kesin bir tedavi yoktur, ancak tedavi amaçları ağrı ve iltihabı azaltmak, hareket kabiliyetini korumak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• İlaçlar: NSAID'ler (non-steroid antiinflamatuar ilaçlar), DMARD'ler (hastalığı değiştirici antiromatizmal ilaçlar), biyolojik ajanlar ve kortikosteroidler ağrı ve iltihabı azaltmak için kullanılır.
• Fizik tedavi: Egzersizler, esneme ve diğer hareketler omurganın hareket kabiliyetini iyileştirmeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
• Ergoterapi: Günlük aktiviteleri kolaylaştırmak için uygun teknikleri ve cihazları öğretir.
• Cerrahi: Nadiren, omurganın kırılması veya şiddetli deformiteler için cerrahi gerekebilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri AS semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir:

• Düzenli egzersiz: Özellikle yüzme ve yoga gibi düşük etkili egzersizler.
• Sağlıklı beslenme: Dengeli ve besleyici bir diyet.
• Sigara bırakma: Sigara AS semptomlarını kötüleştirebilir.
• Stres yönetimi: Stres, AS semptomlarını artırabilir, bu nedenle stres yönetimi teknikleri önemlidir.

Özet:

Ankilozan spondilit, yaşam boyu süren bir durumdur, ancak uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomlar yönetilebilir ve yaşam kalitesi iyileştirilebilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve uzun vadeli komplikasyon riskini azaltmak için çok önemlidir. Eğer AS semptomlarını yaşıyorsanız, bir romatolog veya ilgili bir uzmanla iletişime geçmek önemlidir.